PEMBAHAGIAN harta pusaka dalam Islam yang dikenali sebagai faraid merupakan satu sistem komprehensif dan terperinci dalam menentukan hak-hak pewaris terhadap harta peninggalan si mati.
Dalam konteks itu, kedudukan wanita sering menjadi perbincangan hangat kerana bahagian kaum Hawa dilihat lebih kecil berbanding golongan lelaki.
Meskipun demikian, sistem faraid pada hakikatnya memberikan keistimewaan dan kelebihan tersendiri kepada wanita yang mungkin kurang disedari ramai.
Salah satu keistimewaan utama wanita dalam sistem faraid adalah perlindungan kewangan dan ekonomi yang diberikan. Pada asalnya, wanita dalam Islam tidak diwajibkan untuk menanggung beban kewangan keluarga.
Tanggungjawab kewangan secara umumnya terletak pada lelaki seperti suami, bapa atau saudara lelaki.
Sebaliknya, harta pusaka yang diterima boleh digunakan sepenuhnya untuk kepentingan dan keperluan peribadi mereka.
Hak mutlak wanita
Ketahuilah bahawa Islam menekankan konsep keadilan dan kesaksamaan dalam semua aspek kehidupan termasuk dalam pembahagian harta pusaka.
Pembahagian harta dalam faraid adalah berasaskan keperluan dan tanggungjawab yang berbeza antara lelaki dan wanita.
Contohnya, dalam kebanyakan kes, lelaki menerima dua kali ganda bahagian wanita kerana mereka bertanggungjawab untuk menyara dan menyokong ahli keluarga mereka secara kewangan.
Disebabkan itu, wanita dalam Islam mempunyai hak mutlak terhadap harta pusaka yang mereka terima.
Mereka berhak untuk mengurus, mengendalikan dan menggunakan harta tersebut tanpa campur tangan dari pihak lain termasuk suami atau ahli keluarga lelaki yang lain.
Ia jelas menunjukkan pengiktirafan terhadap hak wanita untuk memiliki dan mengendalikan harta mereka sendiri. Hak itu sekali gus memberikan kebebasan ekonomi dan memperkasakan golongan perempuan dalam aspek kewangan serta harta.
Dari satu sudut, pembahagian harta pusaka dalam Islam juga memberi perhatian kepada keselamatan sosial dan keluarga.
Bayangkan kaum Hawa terutamanya balu dan anak-anak perempuan dijamin mendapat bahagian tertentu dalam harta pusaka untuk memastikan mereka mempunyai sumber kewangan yang mencukupi setelah kehilangan penyara utama mereka.
Jelas ia adalah satu bentuk perlindungan sosial yang disediakan oleh Islam untuk menjaga kebajikan dan kesejahteraan wanita dan anak-anak dalam masyarakat.
Bahagian yang adil dan wajar
Sesungguhnya Islam begitu mengiktiraf dan menghormati kedudukan wanita dalam masyarakat. Tidak ketinggalan termasuklah pengiktirafan terhadap hak-hak mereka dalam pembahagian harta pusaka.
Ini menunjukkan penghormatan Islam terhadap peranan dan sumbangan wanita dalam keluarga dan masyarakat.
Bukan itu sahaja, kelebihan lain yang boleh dilihat adalah usaha yang semakin giat dalam memberikan pendidikan dan kesedaran mengenai hak-hak wanita dalam pembahagian harta pusaka.
Begitu signifikannya pendidikan kerana ia demi memastikan kaum Hawa memahami dan menyedari hak mereka serta mampu menuntut hak tersebut dengan bijak.
Dengan adanya pendidikan yang berterusan, wanita akan lebih yakin dan berani untuk menegakkan hak masing-masing dalam pembahagian harta pusaka.
Secara keseluruhannya, sistem pembahagian harta pusaka dalam Islam (faraid) memberikan keistimewaan dan kelebihan yang signifikan kepada wanita.
Perlindungan kewangan, keadilan dalam pembahagian, hak mutlak terhadap harta, keselamatan sosial, pelbagai sumber penerimaan harta, pengiktirafan dan penghormatan serta pendidikan dan kesedaran adalah antara kelebihan yang dimiliki oleh wanita dalam sistem faraid.
Walaupun mungkin terdapat pandangan yang berbeza mengenai bahagian yang diterima oleh wanita, hakikatnya sistem faraid bertujuan untuk memastikan kesejahteraan dan keadilan bagi semua pewaris, termasuk wanita dalam pembahagian harta pusaka.
*Artikel ditulis oleh Prof Madya Dr Mushaddad Hasbullah yang Menjalankan Tugas Dekan Fakulti Syariah dan Undang-Undang & Pengarah Pusat Wakaf dan Zakat, Universiti Sains Islam Malaysia (USIM)