Keselamatan makanan di Malaysia

KESELAMATAN makanan adalah kebimbangan asas bagi negaranegara di seluruh dunia, dan Malaysia tidak terkecuali. Sebagai salah sebuah negara di Asia Tenggara ini dan kita pula terkenal dengan warisan masakannya yang pelbagai, menghadapi satu cabaran yang agak kompleks apabila kita membicarakan soal bekalan makanan yang stabil dan mencukupi untuk rakyat kita. Salah satu kebimbangan keselamatan makanan utama di Malaysia ialah pergantungan besarnya terhadap import makanan. Walaupun kita sebuah negara agraria dengan tanah subur yang luas, kita mengimport sebahagian besar makanan, termasuk makanan ruji seperti beras dan gandum. Kebergantungan kepada pasaran asing ini menjadikan negara terdedah kepada turun naik harga makanan global dan gangguan bekalan, seperti yang dilihat semasa pandemik Covid-19. Sektor pertanian Malaysia mengalami kemerosotan sejak beberapa tahun kebelakangan ini. Pembandaran dan perindustrian yang pesat negara telah menyebabkan penukaran tanah pertanian kepada kawasan perumahan dan komersial. Selain itu, populasi petani yang semakin tua dan kurangnya minat dalam kalangan generasi muda untuk menceburi bidang pertanian sebagai kerjaya telah melemahkan lagi kemampanan sektor tersebut. Perubahan iklim menimbulkan ancaman teruk kepada keselamatan makanan di Malaysia. Peningkatan suhu, corak cuaca yang tidak dapat diramalkan dan peningkatan kejadian cuaca ekstrem seperti banjir dan kemarau boleh menjejaskan hasil tanaman dan pengeluaran ternakan. Keterdedahan sektor pertanian terhadap cabaran berkaitan iklim ini memerlukan strategi penyesuaian yang proaktif. Malaysia juga menghadapi cabaran berkaitan pembaziran dan pengedaran makanan. Walaupun menghasilkan makanan yang mencukupi untuk memenuhi keperluan penduduknya, sejumlah besar makanan dibazirkan pada pelbagai peringkat rantaian bekalan, daripada pengeluaran kepada penggunaan. Selain itu, pengagihan sumber makanan yang tidak sama rata boleh menyebabkan poket ketidakamanan makanan dalam negara, dengan sesetengah komuniti mempunyai akses terhad kepada makanan berkhasiat dan berpatutan. Keselamatan makanan bukan hanya tentang mempunyai makanan yang mencukupi, ia juga tentang mendapatkan akses kepada makanan yang berkhasiat dan selamat. Di Malaysia, terdapat kebimbangan yang semakin meningkat tentang kualiti pemakanan makanan yang diambil. Diet tinggi dalam makanan diproses dan rendah buah-buahan dan sayur-sayuran menyumbang kepada peningkatan kadar penyakit tidak berjangkit seperti obesiti dan diabetes, menimbulkan risiko kesihatan jangka panjang. Kerajaan Malaysia telah mengiktiraf kepentingan menangani isu keselamatan makanan dan telah melaksanakan pelbagai inisiatif untuk mengurangkan cabaran ini. Ini termasuk usaha untuk menggalakkan pertanian lestari, meningkatkan kecekapan rangkaian pengedaran makanan, mengurangkan sisa makanan dan menggalakkan golongan muda untuk menceburi kerjaya dalam bidang pertanian. Usaha kerajaan untuk mempromosikan amalan pertanian mampan seperti pertanian organik, kepelbagaian tanaman dan agroforestry boleh membantu meningkatkan daya tahan sektor pertanian terhadap perubahan iklim sambil mengurangkan pergantungan pada input kimia. Malaysia juga telah membangunkan dasar yang bertujuan untuk mencapai sara diri makanan dalam komoditi utama seperti beras. Kerajaan menyediakan insentif kepada petani tempatan dan melabur dalam penyelidikan dan pembangunan untuk meningkatkan hasil tanaman dan mengurangkan pergantungan import. Namun kita juga harus mendidik orang ramai tentang kepentingan keselamatan makanan, pemakanan dan penggunaan yang bertanggungjawab juga sama penting. Inisiatif untuk meningkatkan kesedaran tentang mengurangkan sisa makanan dan membuat pilihan makanan yang sihat boleh menyumbang kepada masa depan yang lebih terjamin makanan untuk Malaysia. Kesimpulannya, Malaysia, seperti banyak negara lain, bergelut dengan cabaran keselamatan makanan yang pelbagai aspek dan saling berkaitan. Walaupun kerajaan telah mengambil langkah untuk menangani isu-isu ini, terdapat keperluan untuk usaha berterusan, termasuk amalan pertanian mampan, daya tahan iklim, dan kempen kesedaran awam, untuk memastikan masa depan makanan penduduk Malaysia yang pelbagai dan semakin meningkat terjamin. Rakyat terbanyak juga perlu memainkan peranan masingmasing untuk membantu usaha kerajaan ini. *Datuk Dr Anis Yusal Yusoff ialah Pengarah di UM LEAD, Universiti Malaya. Beliau juga adalah Felo Utama di KITA, UKM, dan pernah menjadi Presiden Institut Integriti Malaysia dan Timbalan Ketua Pengarah GIACC, JPM