DNB ujian buat Gobind

KERAJAAN mengambil masa sebulan bagi memutuskan kedudukan Digital Nasional Berhad (DNB), syarikat berkaitan kerajaan (GLC) yang ditugaskan membangunkan infrastruktur 5G negara akan diletakkan di bawah Kementerian Digital. Ia menggambarkan betapa sukarnya kerajaan membuat keputusan mengenai pelaksanaan 5G negara. Kesukaran itu bukanlah kerana masalah teknikal atau kepentingan rakyat tetapi lebih kepada percaturan politik dan perniagaan. Anggapan ramai, DNB akan kekal bersama Fahmi Fadzil di Kementerian Komunikasi berikutan kedudukan Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM) di bawah kementerian berkenaan. Namun, Khamis lalu kerajaan mengumumkan DNB akan diletakkan di bawah Kementerian Digital - Gobind Singh Deo. Dalam masa setahun, telah dua kali DNB bertukar kementerian. Mungkin ia seiring hasrat kerajaan untuk menukar dasar 5G negara daripada Rangkaian Borong Tunggal (SWN) kepada Dwi Rangkaian Borong (DWN) seperti diumumkan Fahmi pada Mei 2023. Sekadar imbas semula, pada Mei 2018, Gobind telah dilantik sebagai Menteri Komunikasi dan Multimedia yang turut mengawal selia Pasukan Petugas 5G Kebangsaan, SKMM. Pada Disember 2019, SKMM telah mengeluarkan Laporan Akhir Mengenai Peruntukan Jalur-Jalur Spektrum Bagi Perkhidmatan Jalur Lebar Mudah Alih Di Malaysia. Laporan itu antara lain mencadangkan &#039;entiti tunggal untuk rangkaian 5G&#039;. Keputusan telah dibuat bahawa model terbaik dan termurah dalam menaik taraf rangkaian jalur lebar mudah alih negara kepada 5G adalah melalui model Rangkaian Teras Berbilang Operator (MOCN). Hanya satu entiti membangunkan prasarana 5G dan semua telco akan menggunakannya. Pendekatan itu bagi mengurangkan perbelanjaan modal dengan meminimumkan kos dan mengelak pertindihan infrastruktur, sementara penambahbaikan rangkaian 4G masih berterusan. Bagaimanapun, cadangan berkongsi rangkaian bagi menjimatkan kos tidak tercapai kerana Operator Rangkaian Mudah Alih (MNO) mempunyai kepentingan masing-masing. Kebanyakan mereka mengambil sikap berhati-hati bagi menaik taraf rangkaian kepada 5G kerana mahu mengekstrak manfaat maksimum daripada aset 4G mereka. Keadaan itu telah menangguhkan pelancaran 5G negara dan meletakkan Malaysia jauh ke belakang berbanding jiran serantau seperti Singapura, Vietnam, Filipina, Thailand dan Indonesia — semuanya telah memperkenalkan 5G seawal 2019. Kegagalan MNO mengadakan konsortium bersama mendorong kerajaan mengambil tanggungjawab mempercepatkan pembinaan infra jalur lebar spektrum 5G. Maka pada 2021, DNB telah ditubuhkan sebagai sebuah syarikat milik penuh Menteri Kewangan Diperbadankan. Sebuah tender antarabangsa telah dibuka bagi mencari pembekal peralatan 5G paling murah dan cekap. Akhirnya syarikat pembekal peralatan telekomunikasi terkemuka, Ericsson telah memenangi tender tersebut dengan kos RM4 bilion. Dalam masa dua tahun, DNB telah menukar senario kemajuan teknologi 5G negara. Menurut Ookla, platform analisis akses dan prestasi Internet Dunia, setakat September 2023, Malaysia merupakan negara ketiga terpantas di dunia dari segi kelajuan rangkaian 5G. Namun, pertukaran kepimpinan kerajaan dan lobi kuat sebuah syarikat dari China serta MNO tertentu telah mendorong Fahmi mengumumkan perubahan dasar daripada SWN kepada DWN. Kabinet mungkin telah dikelirukan dengan cadangan beliau mengenai keperluan mewujudkan entiti kedua bagi mengelak monopoli yang merugikan pengguna. Realitinya, DNB menjual akses 5G kepada MNO, bukannya penyedia akhir perkhidmatan 5G kepada pengguna. Malah, melalui DNB sahaja kerajaan mempunyai kuasa pemutus mengenai harga borong yang perlu dibayar MNO, sekali gus boleh mengawal harga yang perlu dibayar pengguna berbanding kaedah 4G yang membolehkan MNO meletak harga sesuka hati. Kini keputusan sama ada meneruskan dasar DWN atau kembali kepada SWN terletak di tangan Gobind, menteri pada asalnya bertanggungjawab meluluskan laporan SKMM yang mencadangkan hanya satu entiti bagi penyediaan infra 5G. Gobind Singh akan berhadapan cabaran dan dilema besar bagi memastikan DNB dan dasar 5G negara tidak ‘dilacurkan’ sesuka hati demi memenuhi lobi-lobi konglomerat besar. Apakah Gobind ada keberanian untuk mencadangkan kerajaan kekal terhadap keputusan pada tahun 2019, atau beliau pun terpaksa tunduk kepada kehendak burung-burung hering yang berlegar di Putrajaya? * Jalil Backer ialah Presiden Angkatan Karyawan Nasional (Akar).