APBT Malaysia bukan UK

MASYARAKAT kini hangat membincangkan Akta Parlimen Berpenggal Tetap (APBT) setelah cadangan Timbalan Perdana Menteri, Datuk Seri Dr Ahmad Zahid Hamidi untuk menjamin kelangsungan kerajaan sehingga genap penggal dengan undang-undang khas pada Sabtu lepas. Berikutan itu, muncul kedua-dua suara yang menyokong dan menolak. Sebahagian besar pendapat menolak itu malangnya berdasarkan andaian bahawa APBT untuk Malaysia adalah salinan karbon APBT di UK pada tahuntahun 2011 hingga 2022. Daripada itu, kritikan tidak berasas yang pertama ialah Yang di-Pertuan Agong (YDPA) akan kehilangan kuasa dalam menolak permohonan perdana menteri (PM) untuk pembubaran awal Parlimen. UK tidak mempunyai perlembagaan bertulis dan rajanya tidak membuat keputusan politik dengan budi bicaranya sejak 1834. Maka, APBT di UK menetapkan pembubaran awal Parlimen akan berlaku jika PM inginkannya setelah beliau kehilangan majoriti di Parlimen ataupun jika pembubaran awal dikehendaki oleh dua pertiga ahli Parlimen. Restu raja UK tidak diperlukan.Untuk Malaysia, pencadang sentiasa menegaskan bahawa ia tidak melibatkan pindaan Perlembagaan Persekutuan dan tidak akan menjejaskan kuasa YDPA dalam menolak permohonan pembubaran awal. Sebaliknya, ia cuma memaksa PM berkongsi kuasa memohon pembubaran awal itu dengan ahli Parlimen yang lain – beliau perlu kehilangan majoriti atau sebaliknya mendapat sokongan dua pertiga di Dewan Rakyat. Pun begitu, YDPA tetap boleh tidak memperkenankan permohonan itu. Kritikan kedua yang kelirukan konteks Malaysia dan UK ialah ia tidak berkesan dalam menoktahkan ketidakstabilan di Malaysia. Seperti di UK, APBT di Malaysia tidak menoktahkan kuasa Parlimen untuk menukar kerajaan di tengah penggal, kerana itu hak Parlimen. Kebergunaannya untuk Malaysia ialah menoktahkan penghitungan akuan bersumpah (SD) oleh ahli-ahli Parlimen sebagai kaedah pembentukan kerajaan baharu dan memperkemaskan Peraturan-peraturan Mesyuarat Dewan Rakyat agar usul-usul percaya dan tidak percaya boleh diutamakan dan tidak dihalang seperti di bawah kerajaan Muhyiddin Yassin. Kelebihan ini tidak relevan langsung di UK kerana tiada kerajaan yang dibentuk dengan penghitungan SD. Ahli Parlimen tidak segan tampil ke depan untuk menjatuhkan kerajaan. Mereka bukan penakut yang baling batu sembunyi tangan seperti di Malaysia. Maka, APBT boleh bawa kestabilan kepada Malaysia untuk senario yang tidak wujud di UK. Kritikan ketiga yang disebabkan kejahilan tentang APBT di UK ialah bahawa kalau APBT gagal bertahan di UK, APBT di Malaysia juga pasti akan gagal. Di UK, Perdana Menteri Boris Johnson ingin membubarkan Parlimen untuk pilihan raya awal apabila Parlimen berpecah atas isu Brexit. Beliau gagal mendapatkan sokongan dua pertiga ahli Parlimen untuk menyokong pembubaran awal seperti yang dikehendaki oleh APBT di UK. Maka, akhirnya beliau meluluskan dengan majoriti mudah sebuah akta baharu yang menetapkan tarikh PRU baharu pada tahun 2019 dan menggantung APBT. Kerana APBT di UK tidak menetapkan ambang kelulusan yang setinggi ambang permohonan pembubaran awal, yakni, dua pertiga, maka APBT dinyahupayakan oleh akta baharu. Jadi, untuk APBT bertahan di Malaysia, ia harus menetapkan ambang pindaan atau pergantungannya pada dua pertiga. Kerana APBT boleh mempunyai impak besar terhadap politik tanahair, pemahaman dan penerimaan orang awam adalah penting. Kritikan dan persoalan amatlah bernilai, jika berasaskan penelitian fakta dan nuansa. Kalau nak buah tanamlah betik, Kalau nak tiang carilah cengal; Noktahkan SD stabilkan politik, Parlimen biar menggenap penggal. * Profesor Wong Chin Huat ialah Timbalan Ketua (Strategi), Pejabat Asia, Rangkaian Penyelesaian Pembangunan Mampan PBB (SDSN-Asia) di Universiti Sunway