Pertimbangan pengampunan diraja

BEKAS Perdana Menteri, Datuk Seri Najib Tun Razak akhirnya mendapat pengurangan hukuman penjara dan denda sebanyak 50 peratus oleh Lembaga Pengampunan Wilayah-Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, Labuan dan Putrajaya. Keputusan tersebut akhirnya menjawab desas-desus yang timbul sejak beberapa hari lalu ketika negara sedang memberi sepenuh tumpuan kepada peralihan kuasa monarki paling unik di dunia. Istilah “pengampunan diraja” mula dibincangkan beberapa tahun yang lalu apabila Perdana Menteri, Datuk Seri Anwar Ibrahim diberikan pengampunan diraja setelah Pakatan Harapan memenangi Pilihan Raya Umum ke-14 pada tahun 2018. Oleh itu, peminat Najib turut mendukung harapan bahawa pemimpin kesayangan mereka diberi pengampunan diraja oleh Agong sempena penukaran diraja minggu ini. Namun begitu, kes Najib dan kes Anwar amat berbeza walaupun kedua-duanya merupakan kesalahan jenayah. Najib didapati bersalah atas tuduhan pecah amanah, penggubahan wang haram dan penyalahgunaan kuasa, manakala kes Anwar melibatkan liwat. Situasi untuk memberikan pengampunan kepada Najib lebih kompleks kerana beliau masih mempunyai kes-kes yang sedang dibicarakan di mahkamah. Sistem pengampunan diraja mula diperkenalkan pada abad ke-18 untuk mengisikan jurang dalam sistem perundangan kerana undang-undang pada zaman itu tidak menyeluruh dan sistem itu memberikan ruang untuk pertimbangan belas kasihan bagi kes-kes yang sukar seperti gangguan mental. Pada zaman sekarang, kuasa pengampunan oleh pemimpin negara digunakan untuk menebus kesalahan pada masa lepas, mengurangkan hukuman dan di negara seperti Malaysia, jalan alternatif kepada hukuman gantung sampai mati. Dalam sejarah Malaysia, sesetengah banduan yang mendapatkan pengampunan diraja untuk mengurangkan hukuman mati kepada penjara seumur hidup. Pada tahun 2015, Sultan Johor memutuskan untuk mengampunkan seorang banduan bawah umur yang disabitkan kesalahan membunuh dan mengurangkan hukuman mati 10 banduan kepada penjara seumur hidup. Pengampunan diraja turut boleh diberikan kepada banduan yang sedang menjalani hukuman. Contohnya, pada tahun 2018 bekas Presiden Amerika Syarikat memberikan pengampunan kepada Jack Johnson, seorang peninju Afrika Amerika yang melintasi sempadan negeri dengan teman wanitanya dan dituduh bawah Akta Lalu Lintas Hamba Putih lebih 100 tahun dahulu. Pada zaman itu, orang berketurunan Afrika dihadkan pergerakan dan tempat awam diasingkan berdasarkan keturunan. Situasi yang sama berlaku kepada bapa kecerdasan buatan Alan Turing yang disabit kesalahan undang-undang homofobik Inggeris semasa era perang dunia kedua. Ratu Elizabeth II memberikan pengampunan kepada Turing pada tahun 2013. Di Malaysia, pengampunan diraja oleh Agong hanya boleh diberikan kepada kesalahan-kesalahan yang dibicarakan di wilayah-wilayah persekutuan dan mahkamah tentera sahaja manakala raja-raja dan Yang di-Pertua Negeri diberikan kuasa pengampunan bagi kesalahan yang dilakukan di negeri masing-masing. Walaupun kuasa pengampunan adalah kuasa budi bicara institusi beraja tetapi di bawah Perlembagaan Persekutuan, kuasa pengampunan dijalankan mengikut nasihat Lembaga Pengampunan yang terdiri daripada lima anggota. Tiga daripada anggota tersebut dilantik oleh Agong, manakala dua lagi merupakan peguam negara dan menteri yang bertanggungjawab bagi hal ehwal Wilayah Persekutuan, dan dalam kes Najib menteri berkenan adalah Menteri di Jabatan Perdana Menteri, Dr Zaliha Mustafa. Rakyat perlu memahami bahawa pengampunan diraja tidak membebaskan seseorang daripada kesalahan yang Mahkamah Persekutuan telah sabitkan. Walaupun terdapatnya pengampunan mengurangkan jumlah hukuman, pengampunan kepada Najib akan mengubah landskap politik di negara ini, dan inilah sebab utama Lembaga Pengampunan berfikir dan berbincang dengan mendalam hal ini. * Christine Cheah ialah seorang pemudi yang ingin mengangkat martabat wanita dalam kalangan masyarakat