Bubu naga, tonto ancam hasil laut

PUTRAJAYA - Mungkin sesetengah orang menganggap kegiatan mencuri benih kerang dan penggunaan bubu naga sebagai kes terpencil, namun sebenarnya kedua-dua jenayah tersebut amat berbahaya kerana mengancam sumber perikanan negara. Pengambilan anak dan benih kerang secara haram menjejaskan ekosistem hasil laut, sekali gus menyebabkan jumlahnya berkurangan pada masa akan datang. Begitu juga dengan penggunaan bubu naga yang kebanyakannya diletakkan di kawasan zon konservasi sehingga mengancam pembiakan anak udang, ketam dan anak-anak ikan. Tidak hairanlah, pihak berkuasa amat serius menangani jenayah berkenaan. Sejak tahun 2022 sehingga Januari lalu, nilai rampasan bagi set bubu naga di perairan negara ini mencecah RM1.03 juta. Namun, paling membimbangkan ialah penglibatan tonto dalam kegiatan mencuri benih kerang dan kumpulan ini bertindak menjaga lokasi tertentu daripada diganggu pihak berkuasa. Ketua Pengarah Jabatan Perikanan Malaysia (DOF), Datuk Adnan Husain berkata, pihaknya memandang serius jenayah curi benih kerang dan penggunaan bubu naga kerana melibatkan isu keterjaminan makanan dalam negara. “Kenapa bubu naga diharamkan, kerana ia merupakan peralatan yang lebih daripada dua injap serta tidak dilesenkan dan menyalahi Akta Perikanan 1985. “Bubu naga digunakan kerana peralatan itu didakwa boleh mendapat hasil yang banyak dan cepat. ``Tapi hakikatnya, ia merosakkan sumber laut kerana beroperasi di zon A iaitu kawasan tepi pantai iaitu kawasan zon pembiakan dan konservasi anak-anak ikan termasuklah udang serta ketam," kata beliau secara eksklusif kepada Sinar Harian, baru-baru ini. Beliau berkata, jika peralatan bubu naga dibenarkan oleh pihak berkuasa tanpa kawalan akan menyebabkan kepupusan kepada sumber perikanan negara dalam masa yang cepat. Adnan menambah, DOF menerima banyak aduan daripada nelayan-nelayan tradisional khususnya nelayan pukat hanyut kerana penggunaan bubu naga merosakkan pukat hanyut mereka apabila tersangkut. Bagi kes benih kerang pula, jelas beliau, pengambilan benih iaitu bersaiz empat milimeter (mm) ke bawah di tapak semula jadi menyebabkan pendaratan benih kerang bagi tujuan akuakultur dalam negara menurun. Jelasnya, pendapatan pengutip benih kerang berlesen terkesan, sekali gus harga benih kerang bagi penternak meningkat disebabkan bekalan yang terhad dan harga pasaran kerang akan jadi mahal. “Anak kerang atau benih kerang diambil secara haram tidak dibekalkan kepada penternak berlesen menyebabkan rantaian industri kerang negara terjejas,” katanya. Berdasarkan senario itu, kata beliau, DOF mengambil tindakan penguatkuasaan yang serius dan berterusan dalam menangani kedua-dua jenayah berkenaan. “Kedua-dua kes ini kerap berlaku dan sangat popular di perairan Selangor hingga ke Perlis,” ujarnya. MODUS OPERANDI Menurut Adnan, lokasi kegiatan curi benih kerang adalah di kawasan tepi pantai, berselut dengan air yang cetek. “Kita menerima maklumat mengenai kegiatan curi benih kerang ini yang turut melibatkan warga asing selain khidmat tonto untuk memantau kehadiran pihak berkuasa. “Bot yang digunakan mereka juga diubah suai dalam saiz kecil sesuai untuk beroperasi di kedalaman cetek selain penggunaan tangguk tangan,“ katanya. Jelas beliau, bot mereka akan bergerak menyusuri paya bakau atau ladang kelapa sawit.“Peranan orang awam atau komuniti yang dikenali sebagai tonto ini akan memantau kehadiran kenderaan penguat kuasa sama ada berlogo atau tidak. “Ini membolehkan anak atau benih kerang yang telah didaratkan serta peralatan terlibat dibawa lari atau disembunyikan segera,” katanya. Beliau berkata, kumpulan itu juga licik dengan menukar kenderaan mengangkut beberapa kali bagi mengaburi mata penguat kuasa DOF sebelum benih-benih kerang diseludup ke negara jiran. “Pertukaran kenderaan dipercayai berlaku sama ada keseluruhan benih kerang dipindahkan kepada kenderaan lain atau diagihkan kepada beberapa kenderaan lebih kecil, contohnya lori kepada van atau kereta,” katanya. Beliau memberitahu, pihaknya juga mempunyai maklumat berkenaan dalang kegiatan curi benih kerang. "Dalang ini warga tempatan yang berpengaruh, ada pengetahuan mengenai selok-belok kawasan setempat. Kita syak ada dua ke tiga &#039;pemain&#039; utama dan kita tahu sebenarnya mereka ini. Kita pantau rapi mereka dan mereka gunakan orang lain buat kerja itu,” katanya. Mengulas mengenai bubu naga pula, Adnan berkata, peralatan itu diletakkan di perairan dan akan ditanda dengan menggunakan pelampung atau pun Sistem Penentu Kedudukan Global (GPS). “Bubu naga akan ditinggalkan pada waktu malam selama tempoh enam jam sebelum diambil semula oleh pelakunya. ”Kebanyakan mereka ini adalah nelayan sambilan atau orang awam kerana daripada tindakan kita nelayan berlesen tak gunakan bubu naga,” katanya. Tambah beliau, walaupun DOF meningkatkan penguatkuasaan, halangan yang dihadapi ialah bubu naga mudah diperolehi secara dalam talian selain kos yang murah. “Kita tidak mahu penggunaan bubu naga yang berleluasa akan bersaing dengan nelayan-nelayan tempatan yang ada permit dan lesen sah. “Bubu naga ganggu nelayan tradisi sedia ada dan ganggu sumber perikanan,” katanya. PROVOKASI Adnan juga mendedahkan bahawa anggotanya sering kali berdepan dengan provokasi ketika operasi atau mengambil tindakan sita. “Provokasi itu perkara biasa, tapi kita DOF anggap ia perkara biasa. Bila ada penguatkuasaaan mereka akur, tidak sampai tahap mengancam namun mereka memperlekeh anggota kita. “Kita tidak berputus asa dan tetap teruskan operasi,” katanya. Beliau memberitahu, cabaran besar DOF ialah cara mendidik masyarakat untuk tidak menggunakan peralatan yang tidak mesra sumber dan juga kepentingan benih kerang. “Benih-benih kerang ini jika tak diuruskan dengan betul ia akan hilang. DOF beri komitmen untuk teruskan penguatkuasaan dan kita tidak akan berkompromi kepada mana-mana pihak lakukan kesalahan,” katanya. Tegas beliau, DOF akan terus mengatur operasi khas secara bersepadu dengan Agensi Penguatkuasaan Maritim Malaysia serta Pasukan Polis Marin (PPM) bagi memaksimumkan tindakan agar dua isu ini dapat dikawal dengan baik. “Saya ingatkan semua pihak agar tidak lakukan aktiviti yang jejaskan sumber perikanan negara. “DOF juga sedang berbincang untuk menambah baik undang-undang kita agar isu penyeludupan benih kerang dan penggunaan bubu naga dapat ditangani sebaiknya," katanya. -- INFO (A) Bubu naga Tahun 2022 - 148 kes - 2,508 unit bubu naga disita (RM225,720) Tahun 2023 - 246 kes - 7,877 unit bubu naga disita (RM708,930) Tahun 2024 (Januari) - 32 kes - 1,078 unit bubu naga disita (RM97,020) * JUMLAH - 426 kes, sitaan 11,463 unit bubu naga disita bernilai RM1.03 juta (B) Benih kerang Statistk 2022 hingga 2023 - Perak - 8 kes - Selangor - 2 kes - Johor - 1 kes - Melaka - 1 kes - Pulau Pinang - 1 kes JUMLAH - 13 kes babit sitaan RM25,685 (C) Pendaratan kerang - Tahun 2021 - 16,900 tan metrik - Tahun 2022 - 19,026 tan metrik - Tahun 2023 - 15,147 tan metrik (D) Negeri pengeluar kerang - Perak - Johor - Selangor - Pulau Pinang - Melaka - Kedah (E) Undang-undang BUBU NAGA - Seksyen 8(a) Akta Perikanan 1985 iaitu kesalahan menangkap ikan tanpa lesen atau kerana melanggar syarat atau arahan - Kes Sitaan pula akan disabitkan Seksyen 11(3)(a), Seksyen 11 (3)(c) Akta Perikanan 1985 dan pelanggaran Peraturan 2 – Larangan Cara Menangkap Ikan 1980 BENIH KERANG Peraturan-Peraturan Perikanan (Pemuliharaan Dan Kultur Kerang) 2002 - Peraturan 3: Larangan mengambil apa-apa anak kerang - Peraturan 4: larangan mengambil benih kerang atau kerang dewasa - Peraturan 9: Penjualan dan pembelian benih kerang - Peraturan 16: Penalti am