Sungai Raja Hitam paling tercemar 2022

SHAH ALAM - Sungai Raja Hitam di Ayer Tawar, Manjung, Perak menjadi satu-satunya sungai paling tercemar di Malaysia apabila berada di Kelas Lima berdasarkan Standard Kualiti Air Kebangsaan menurut Laporan Kualiti Alam Sekeliling 2022. Malah, sungai yang mempunyai bacaan Indeks Kualiti Air (IKA) sebanyak 30 itu pernah diklasifikasikan tercemar teruk dan berada pada Kelas Empat yang sumber airnya hanya boleh digunakan untuk tujuan pengairan pada tahun 2019. Pakar Kualiti Air dan Permodelan Kualiti Air, Ir Dr Zaki Zainudin berkata, pengoperasian semula aktiviti-aktiviti selepas Perintah Kawalan Pergerakan (PKP) berkemungkinan meningkatkan beban pencemaran yang menyebabkan kemerosotan kualiti air pada tahun 2022. “Sungai Raja Hitam memang ada sejarah masalah, didakwa berpunca daripada industri sawit. Faktor demografi atau kawasan itu yang terletak berhampiran kawasan industri boleh mempengaruhi kualiti sungai. “Di samping itu, morfologi (bentuk dan struktur) sungai itu sendiri turut mempengaruhi kualiti air,” katanya kepada Sinar Premium. Menurut Zaki, penternakan akuakultur juga berpotensi menyebabkan pencemaran sungai sekiranya tidak dikawal dengan baik. “Akuakultur perlukan air bersih kerana ia merupakan reseptor yang sensitif. Namun, ia juga berpotensi menjadi punca pencemaran di sungai bergantung pada saiz dan lokasinya. “Dengan perkembangan pesat sektor ini untuk memenuhi permintaan yang semakin meningkat, kita boleh menjangkakan bahawa sisa organik dan bukan organik yang dibuang ke sungai tempatan menunjukkan trend yang membimbangkan,” ujarnya. Hasil daripada Laporan Kualiti Alam Sekeliling 2022, sejumlah 495 atau 74 peratus sungai daripada 672 sungai yang dipantau telah menunjukkan IKA bersih. Di samping itu, 148 iaitu 22 peratus sungai adalah sederhana tercemar, manakala 29 sungai iaitu empat peratus dikategorikan sebagai tercemar. Ini termasuk 129 sungai di Kelas Tiga dan lapan sungai di Kelas Empat. Sebelum ini, Jabatan Alam Sekitar (JAS) pernah menjelaskan bahawa sungai di Kelas Tiga memerlukan rawatan secara ekstensif dan perikanannya berdasarkan nilai sumber ekonomi dan ternakan manakala Kelas Empat adalah untuk pengairan. Bagaimanapun, sungai di Kelas Lima sangat tercemar dan airnya tidak boleh diminum secara langsung atau digunakan untuk rekreasi. Malah, hanya haiwan yang mempunyai insang atau paru-paru yang kuat sahaja mampu hidup di sungai tersebut. Kualiti air sungai diukur menggunakan kaedah bacaan parameter Keperluan Oksigen Biokimia (BOD), Ammoniakal Nitrogen (AN) dan pepejal terampai (SS) yang menjadi petunjuk utama bagi menentukan pencemaran sungai. KEMEROSOTAN Dalam pada itu, Zaki berkata, kebanyakan stesen pengawasan kualiti air sungai mengalami kemerosotan kualiti air bagi tahun 2022 berbanding 2021. “Kualiti air sungai tidak meningkat, sebaliknya merosot berbanding tahun sebelumnya. Ini kerana bilangan stesen sungai yang tercemar dari segi sub-indeks BOD telah meningkat daripada 127 atau sembilan peratus pada tahun 2021 kepada 145 iaitu 11 peratus pada tahun 2022. “Dari segi sub-indeks AN, bilangan stesen sungai bersih telah menurun daripada 685 (51 peratus) pada tahun 2021 kepada 641 (47 peratus) pada tahun 2022. “Dari segi sub-indeks SS pula, bilangan stesen sungai yang dikategorikan bersih telah menurun sebanyak satu peratus daripada 1,037 (77 peratus) pada tahun 2021 kepada 1,028 (76 peratus) pada tahun 2022. “Manakala, bilangan stesen sungai yang dikategorikan sebagai tercemar meningkat daripada 14 peratus pada 2021 kepada 15 peratus pada tahun 2022 menurut Laporan Kualiti Alam Sekeliling 2022,” jelasnya. Menurut Zaki, lima punca pencemaran yang dikesan adalah disebabkan oleh sistem pengolahan kumbahan yang tidak baik, pasar basah, industri berasaskan pertanian atau pembuatan dan ternakan babi di kawasan berhampiran. Mengulas tentang cara-cara untuk memastikan kualiti air sungai tidak terjejas pada masa hadapan, beliau berkata, penyelesaian yang lebih mampan dan berani adalah dengan mengawal pembangunan di dalam lembangan sungai. “Ini dapat memelihara kualiti air sungai dan pembangunan-pembangunan yang berisiko tinggi serta berskala besar, tidak harus dibenarkan di kawasan hulu sungai. “Setiap pembangunan mendatangkan risiko pencemaran. Dengan itu, lembangan sungai itu sendiri patut dilindungi,” ujarnya.