Kejahatan dan kekhilafan

APABILA saya belajar di United Kingdom (UK), baru saya sedari amalan memohon maaf zahir batin semasa Hari Raya Aidilfitri sehinggakan ungkapan tersebut seolah-olah adik kembar kepada ucapan selamat hari raya bukan kelaziman Muslim di seluruh pelosok dunia. Permohonan maaf dan permaafan nampaknya satu nilai tegar di Nusantara. Ia menunjukkan kebesaran dan kelembutan Islam tetapi terdapat juga dalam agama lain. Contohnya, Kristian menekankan permaafan kesalahan orang lain semasa mendoakan permaafan kesalahan sendiri. Permohonan maaf dan memaafkan penting bagi kehidupan bermasyarakat kerana manusia melakukan kesalahan sama ada dengan niat atau tidak. Tiada bumi yang tidak ditimpa hujan. Kalau yang berbuat salah tidak memohon maaf atau mangsa yang mengalami pembinasaan tidak memaafkan, hubungan dalam masyarakat akan menjadi tegang sehingga boleh menyebabkan silaturahim terputus. Maka, memohon maaf dan memaafkan sebagai amalan budaya melengkapi undang-undang. Malah, permaafan boleh berlaku dalam konteks – pengampunan yang mengurangkan atau menghapuskan sama sekali hukuman. Dalam menentukan hukuman dan permaafan, kita melihat dua perkara. Pertama, sama ada kesalahan itu diniatkan (kejahatan) atau tidak (kekhilafan/kecuaian). Kedua, sama ada si pelaku salah memohon maaf dengan mengaku salah, bertaubat dan memulihkan pembinasaan. Dalam sistem pengadilan jenayah syariah dan sesetengah negara bukan Islam, pesalah yang memberi pampasan kepada mangsa dan diberi permaafan boleh dikurangkan hukuman. Balasan yang sama untuk kesalahan berlainan bukanlah keadilan tetapi kezaliman. Sebagai contoh, jika kerajaan membuat keputusan yang tidak dipertimbangkan dengan rapi sehingga rugi berjuta-juta ringgit tetapi tiada siapa yang untung, itu kekhilafan dan kecuaian, bukan kejahatan. Sebaliknya, jika ketua kerajaan mencuri daripada baitulmal kerajaan, itu bukan kekhilafan dan kecuaian tetapi kejahatan. Jika pesalah laku tidak mengaku salah, bertaubat dan memulihkan pembinasaan, permaafan bukan ihsan tetapi kezaliman. Terdapat dua hipotesis kenapa kontroversi sarung kaki tertera kalimah ALLAH berlaku. Hipotesis pertama ialah kejahatan. KK Mart dan pembekalnya sengaja mengimport dan menjual sarung kaki tersebut. Pendakwa raya kini mendakwa bos kedua-dua syarikat atas kesalahan ‘berniat hendak melukakan perasaan keagamaan seseorang’ (Seksyen 298 Kanun Keseksaan). Hipotesis kedua ialah kekhilafan/kecuaian. Pembekal mengimport sarung kaki secara pukal dan mempamerkan beberapa pasang di tiga cawangan KK Mart kerana sistem kawalan kualiti (QC) kedua-dua syarikat gagal mengesan kewujudan sarung kaki tersebut. Maka, proses pengadilan akan membantu kita mengetahui sama ada dua syarikat itu ‘berniat’ melukakan perasaan keagamaan seseorang dan perniagaan sendiri. Melalui penyelidikan netizen Trojandude dan Azari Mat Yasir, reka bentuk yang mengandungi kalimah ALLAH itu dicipta seorang pencipta Turki, Abdulaziz Sahin bersama reka bentuk khat yang lain. Apakah niat pengilang China Mu Mian Qing membuat reka bentuk itu di atas sarung kaki dan dihantar ke Malaysia? Semoga Kementerian Luar boleh membantu mencari jawapan misteri tersebut. Jika ia sekadar kekhilafan, bagaimana kita mengelak daripada berulang? Ahli Parlimen Tuaran, Datuk Seri Wilfred Madius Tangau mencadangkan idea bernas seperti wujudkan QC kandungan budaya dan masukkan latihan ‘equiti, inklusi, kepelbagaian’ (EID) dalam rangka Alam Sekitar, Sosial dan Takbir Urus (ESG) Malaysia. Juga perluaskanlah budaya maaf zahir batin sesama insan sepanjang tahun. Lebatnya flora hutan hujan, Ada rotan, belukar dan pohon, Tiada bumi tak ditimpa hujan, Susun jari maaf ampun dimohon. Ikuti Channel rasmi Sinar Harian di WhatsApp supaya anda tidak terlepas berita-berita terkini daripada kami. Jom! Klik di sini! * Profesor Wong Chin Huat ialah Timbalan Ketua (Strategi), Pejabat Asia, Rangkaian Penyelesaian Pembangunan Mampan PBB (SDSN-Asia) di Universiti Sunway