Rasuah, imej buruk negara

ISU rasuah, penyelewengan dan integriti tadbir urus, topik yang mendapat perhatian masyarakat. Bilangan aduan dan rungutan dilaporkan kepada Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) menjadi cerminan serta petunjuk kepada situasi rasuah yang berlaku di negara ini. Amalan rasuah, konflik kepentingan diri dan tidak telus dalam pengurusan antara faktor Malaysia dianggarkan mengalami kerugian antara RM40 bilion hingga RM60 bilion setiap tahun. Lebih buruk lagi, terdapat kajian menganggarkan Malaysia mengalami kerugian hampir RM3 trilion dalam tempoh 25 tahun. SPRM turut mendedahkan negara kerugian RM277 bilion akibat rasuah dalam tempoh antara 2018 hingga 2023. Menurut SPRM, kes rasuah melibatkan ketirisan dalam perolehan kerajaan dilihat semakin kritikal dengan 50 peratus membabitkan pegawai kanan agensi kerajaan. Pada 2022 sahaja, SPRM melaporkan 323 penjawat awam ditangkap kerana rasuah daripada 909 kes tangkapan secara keseluruhan. Justeru, Perdana Menteri, Datuk Seri Anwar Ibrahim mengisytiharkan rasuah ancaman utama terhadap negara, lantaran telah membiak dan membarah sejak sekian lama dalam tadbir urus negara. Transparency International 2020 menganggarkan rasuah boleh bernilai antara 10 hingga 15 peratus daripada nilai sesuatu kontrak, manakala Bank Dunia menganggarkan 20 hingga 30 peratus daripada bajet untuk kontrak tiris. Ia seiring dengan jangkaan bekas Ketua Audit Negara, Tan Sri Ambrin Buang yang menganggarkan lebih 30 peratus nilai projek sektor awam di negara ini hilang akibat salah pengurusan dan rasuah. Gejala rasuah menjadi antara punca rakyat tidak mendapat perkhidmatan, pengagihan kekayaan tidak seimbang dan ketirisan khazanah negara. Rasuah juga mengakibatkan pembangunan tidak lestari, pencemaran alam sekitar, membantutkan pertumbuhan ekonomi, menghilangkan minat pelabur asing, meningkatkan kos pentadbiran dan urus niaga serta mendorong berlakunya ketidakstabilan politik. Walaupun pelbagai strategi dilakukan, ia masih berleluasa dan seolah-olah ‘gagal’ dikekang. Mengapa rasuah masih terus menular? Ketiadaan integriti yang didorong oleh faktor kuasa, peluang dan tekanan telah merasionalkan tindakan melakukan jenayah rasuah. Lebih buruk lagi, ada memberi alasan semua orang melakukan rasuah, malah tanpa segan silu menyatakan mereka mencontohi pimpinan atasan yang turut mengamalkan budaya rasuah. Selain itu, kekurangan ketara keazaman politik dalam kalangan wakil rakyat untuk memerangi rasuah secara strategik dan berkesan sehingga ia dianggap perkara biasa, dilihat antara punca utama skor Malaysia dalam Indeks Persepsi Rasuah (CPI) semakin merosot. Menurut Transparency International Malaysia (TI-M), penurunan itu menunjukkan negara menuju ke ‘arah yang salah’ dalam memerangi rasuah. Kelemahan organisasi antara punca berlaku rasuah. Oleh itu, penerapan budaya dan amalan anti rasuah dalam organisasi harus dititik beratkan. Kesedaran, amalan dan tindakan berkaitan budaya rasuah dalam kalangan rakyat juga tidak menyeluruh. Justeru, rakyat Malaysia mesti dididik dan dipasak dengan etika membenci rasuah. Pendedahan dan kesedaran terhadap kepentingan penerapan nilai integriti dalam diri setiap individu perlu diberi perhatian khusus. Lantaran itu, Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) menetapkan 9 Disember sebagai Hari Antirasuah Antarabangsa bagi meningkatkan kesedaran masyarakat. Usaha memerangi rasuah perlukan komitmen, keberanian dan kerjasama semua pemegang taruh dalam mengamalkan prinsip benci rasuah. Kerajaan khususnya menunjukkan komitmen tinggi dalam usaha membanteras rasuah melalui Strategi Pembanterasan Rasuah Nasional (NACS) 2024-2028 menerusi peningkatan integriti, ketelusan dan kebertanggungjawaban merentas pelbagai sektor di Malaysia. * Profesor Madya Dr Haliza Abdul Rahman ialah Ketua Laboratori Belia Dalam Kepimpinan, Politik dan Kewarganegaraan, Institut Pengajian Sains Sosial, Universiti Putra Malaysia