Uniknya peralihan kuasa di Singapura

PADA 15 Mei lalu, berlaku peralihan kuasa dalam kepimpinan Republik Singapura. Lawrence Wong, 51, mengangkat sumpah sebagai Perdana Menteri (PM) baharu, menggantikan Lee Hsien Loong yang melepaskan jawatan tersebut selepas 20 tahun menjadi PM. Dengan kuasa tertinggi dalam kerajaan berpindah tangan kepada Lawrence, bermakna Singapura kini dipimpin generasi keempat Singapura – lahir selepas Singapura muncul sebagai aktor antarabangsa yang merdeka dan berdaulat pada 9 Ogos 1965. Tiga PM sebelum beliau lahir, sebelum negara itu merdeka. Namun, Hsien Loong tidak meninggalkan politik sepenuhnya. Beliau kekal dalam Kabinet Lawrence sebagai Menteri Kanan dan kekal menjadi Setiausaha Agung Parti Tindakan Demokratik (PAP) yang memerintah negara pulau sejak 1959. Setiausaha Agung dalam PAP adalah kedudukan yang memberi penyandangnya kuasa mutlak menentukan perjalanan kerajaan yang berada dalam genggaman parti tersebut. Hal itu kerana dalam demokrasi diamalkan di Singapura dan banyak negara lain, parti politik akan menawarkan diri untuk mendapatkan mandat rakyat bagi membentuk kerajaan. Justeru, gagasan parti menguasai kerajaan yang melaksanakan dasar-dasar ditetapkan oleh parti politik sewaktu berkempen untuk mendapatkan kuasa menjadi amalan. PM pertama Singapura ialah bapa Hsien Loong, Lee Kuan Yew. Dalam politik Singapura, mendiang Kuan Yew dianggap sebagai pengasas Singapura moden sehingga negara itu muncul menjadi negara disegani di rantau ini. Ekonominya diiktiraf sebagai bertaraf kelas pertama, kestabilan politik turut terjamin dan pembangunan negara juga dikagumi, membolehkan PAP memerintah Singapura tanpa henti selama 65 tahun. Mendiang Kuan Yew diganti oleh Goh Chok Tong pada 1990 hingga 2004. Hsien Loong yang lebih dikenali sebagai BG Lee kerana pangkat Brigidier Generalnya dalam Angkatan Bersenjata Singapura mewarisi jawatan pernah disandang bapanya antara 2004 hingga meletakkan jawatan 14 Mei 2024 lalu. Menteri Kanan ialah jawatan yang diwujudkan pada mulanya khusus untuk Kuan Yew terus berada dalam Kabinet bagi memastikan perjalanan kerajaan Singapura di bawah penggantinya tidak tergelincir daripada acuan telah beliau tetapkan. Apabila Chok Tong bersara pada 1990 dan menyerahkan kuasa kepada Hsien Loong, beliau turut dilantik sebagai Menteri Kanan. Kuan Yew pula diangkat sebagai Menteri Mentor dengan tanggungjawab khusus membimbing anggota kabinet lain terutama yang muda untuk menjadi pemimpin tertinggi kerajaan mengikut acuan Kuan Yew dan PAP. Tersirat di sebalik cara unik peralihan kuasa tersebut yang hanya berlaku di Singapura adalah untuk memastikan apabila PM bertukar tangan, tidak berlaku perubahan mendadak dalam dasar-dasar teras di negara itu. Terdapat kesinambungan dan kestabilan politik dalam pemerintahan negara. Malah, dalam Kabinet Lawrence, terdapat seorang lagi Menteri Kanan iaitu Teo Chee Hean yang merupakan Timbalan Perdana Menteri sewaktu Hsien Loong menjadi PM. Chee Hean diberi tanggungjawab sebagai Menteri Penyelarasan Keselamatan Nasional. Dua Timbalan PM dalam Kabinet Lawrence juga sudah berusia lebih 60 tahun tetapi anggota Kabinet lain terdiri daripada generasi yang lahir selepas Singapura merdeka. Tentulah peralihan kuasa teratur yang mungkin dikagumi sesetengah pihak itu boleh berlaku kerana pertukaran PM berlaku dalam parti politik yang sama iaitu PAP. Namun, yang menarik adalah setiap kali PM bertukar tangan di Singapura, tokoh yang menggantikan dari segi usia adalah lebih muda dan sudah diuji kepimpinannya. Misalnya, Lawrence yang menggantikan Hsien Loong berusia 51 tahun. Sewaktu Hsien Loong menjadi PM, beliau berusia 52 tahun. Begitu juga sewaktu Chok Tong menjadi PM, beliau jauh lebih muda berbanding Kuan Yew. Dengan kata lain, peralihan kuasa pada peringkat PM di Singapura dilakukan secara terancang dan sedar, bukan secara semberono. Dipastikan bahawa tokoh yang memimpin pada satu-satu waktu mewakili generasi yang dominan dalam kalangan penduduk Singapura pada waktu berkenaan. Pemimpin lama tidak tamak kuasa dan bersedia menyerahkan kuasa kepada generasi lebih muda. * Dr Chamil Wariya ialah Pengarah VOA MEDIA NETWORK, penyedia kandungan faktual.