Tanggungjawab kepada diri sendiri

ANTARA penyakit yang tersebar luas di Malaysia adalah penyakit kardiovaskular atau CVD. Di Malaysia dalam tahun 2019, CVD direkodkan pada kadar yang membimbangkan iaitu sebanyak 32.7 peratus (5.8 juta). Menurut Kementerian Kesihatan Malaysia, CVD kekal sebagai punca utama kematian sejak 1980-an sehingga ke hari ini. Pada tahun 2019, 15 peratus (%) daripada 109,164 kes kematian yang diperakui secara perubatan adalah disebabkan oleh penyakit arteri koronari, dan ini adalah 2.5 kali lebih banyak daripada gabungan semua kematian berkaitan kanser. Malaysia adalah antara negara yang mempunyai kes tertinggi faktor risiko CVD iaitu melalui hipertensi, diabetes, dan hiperkolesterolemia. Menurut Kajian Kesihatan dan Morbiditi Kebangsaan (NHMS), kes hipertensi di Malaysia telah meningkat daripada 34.6 peratus pada 2006 kepada 35.3 peratus menjelang 2015, dan ini merupakan penyumbang tertinggi kepada risiko CVD. Laporan Pencegahan CVD oleh Kementerian Kesihatan dalam tahun 2017 mengkategorikan faktor risiko yang dikaitkan dengan CVD kepada dua, iaitu 1) faktor risiko yang tidak boleh diubah suai dan 2) faktor risiko yang boleh diubah suai. Faktor risiko yang tidak boleh diubah suai termasuk peningkatan umur, jantina, sejarah keluarga CVD pramatang, serta etnik. Faktor risiko yang boleh diubah suai pula termasuk diet atau corak pemakanan, hipertensi, merokok, kurang aktiviti fizikal, hiperkolesterolemia, dislipidemia, diabetes mellitus, berat badan berlebihan dan obesiti, dan risiko metabolik kardio. Kelaziman faktor risiko biasa yang boleh diubah suai ini adalah tinggi dan menunjukkan trend peningkatan yang mengganggu. Rakyat terbanyak terutama yang sedang menghadapi masalah kesihatan ini perlu mencuba untuk memperbaiki kehidupan mereka dalam konteks menangani faktor risiko yang boleh diubah suai dan diperbaiki. Lebih daripada satu faktor risiko CVD yang boleh diubah suai terdapat dalam peratusan besar orang dewasa Malaysia, contohnya, 43.2% mempunyai sekurang-kurangnya dua daripada faktor risiko yang dinyatakan di atas. Ada sebab penting untuk kita membicarakan isu ini di khalayak agar semua pihak dapat memainkan peranan masing-masing dalam menentukan negara mempunyai rakyat yang sihat. Antara sebab selain penderitaan dan kematian sebilangan besar rakyat Malaysia akibat CVD, anggaran beban kos kegagalan jantung di Malaysia ialah AS$481.9 juta setahun, Walaupun kita sedia maklum tiada apa boleh dilakukan tentang faktor risiko yang tidak boleh diubah suai, langkah segera harus diambil untuk mengurangkan faktor risiko yang boleh diubah suai yang membawa kepada CVD. Ini boleh dikatakan satu tugas yang sukar, berjaya hanya dengan kerjasama dan keazaman semua peringkat masyarakat - daripada individu itu sendiri, ke tempat kerja dan komuniti, kepada dasar kerajaan. Ada beberapa cadangan yang boleh dibuat untuk membendung kelaziman faktor risiko CVD daripada meningkat bagi faktor yang boleh diubah suai di Malaysia. Di peringkat individu, adalah menjadi tanggungjawab setiap individu untuk menjaga kesejahteraan rohani mereka, kesejahteraan psikologi dan juga kesejahteraan fisiologi. Apa yang dimaksudkan sebagai kesejahteraan rohani dan psikologi? Ianya termasuklah mengamalkan kesederhanaan, menjalani kehidupan yang seimbang dan sihat, dan bertenang dalam apa jua situasi yang tidak menentu dan pada waktu ketegangan tinggi. Semua ini dapat membantu ke arah memiliki jantung yang sihat dan kekal jauh daripada faktor risiko tinggi terutamanya hipertensi, yang akhirnya boleh membawa kepada CVD. Selanjutnya, seseorang individu itu harus berusaha keras untuk mengubah tabiat biasa yang boleh menyebabkan CVD, seperti merokok, mengambil alkohol atau gula yang berlebihan, dan tidur yang tidak mencukupi. Individu dengan isu mental yang teruk seperti kemurungan atau kebimbangan harus mendapatkan bantuan profesional jika perlu. Pendek kata, individu perlu bertanggungjawab ke atas diri mereka terlebih dahulu sebelum mereka mampu membantu orang lain di sekeliling mereka. Kemungkinan untuk akauntabiliti individu tidak berkesudahan, selagi mereka dimaklumkan dengan betul tentang bahaya tersembunyi CVD. Mungkin lebih ramai pakar perubatan akan dapat berkongsi dengan rakyat terbanyak mengguna bahasa yang mudah untuk difahami oleh rakyat agar orang biasa juga dapat memainkan peranan membantu kerajaan dalam menangani masalah yang membunuh rakyat Malaysia tanpa kita sedar. Kesedaran semua pihak akan dapat menyelamatkan keadaan. Semoga semua rakyat Malaysia terus kekal sihat dan sejahtera. * Datuk Dr Anis Yusal Yusoff ialah Pengarah Eksekutif di INPUMA & UM LEAD, Universiti Malaya. Beliau juga adalah Felo Utama di KITA, UKM dan pernah menjadi Presiden Institut Integriti Malaysia dan Timbalan Ketua Pengarah GIACC, JPM Ikuti Channel rasmi Sinar Harian di WhatsApp supaya anda tidak terlepas berita-berita terkini daripada kami. Jom! Klik di sini!