Pentingnya pendidikan muzik

PENDIDIKAN muzik sebahagian daripada kurikulum sekolah rendah, bertujuan memperkayakan pengalaman pembelajaran murid. Ia memberikan mereka kesempatan mengembangkan kemahiran muzik, kepekaan kepada budaya dan membina tahap apresiasi terhadap muzik itu sendiri melalui aktiviti seperti nyanyian, bermain alat muzik serta mendengar muzik. Persoalannya, adakah apa yang diajar di sekolah rendah hari ini sudah mencukupi untuk anak murid ini terus mengembangkan minat dalam bidang muzik di peringkat sekolah menengah? Berapakah pula kos perlu dibiayai ibu bapa sekiranya inginkan anak mereka meneruskan minat dalam bidang muzik? Persoalan lebih penting, adakah semua ibu bapa di Malaysia mampu membiayai kos pendidikan muzik di peringkat menengah? Atau adakah muzik akhirnya menjadi satu lagi alat membezakan status sosial masyarakat. Minggu ini Rintihan Rakyat ingin mengupas kepentingan muzik dan pendemokrasiannya agar semua rakyat tidak kira kedudukan boleh mendapat pendidikan muzik yang sama rata. Mengikut kajian peringkat sarjana oleh Nik Aida Nik Mahmood (2014), sebahagian besar pelajar dalam sampel kajiannya didapati tidak menguasai kemahiran-kemahiran muzik yang sepatutnya dikuasai oleh mereka ketika berada di peringkat sekolah rendah. Bersandarkan kajian itu, mungkin ada keperluan bagi Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) menjalankan kajian keberkesanan pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran pendidikan muzik di sekolah rendah agar keberkesanannya mencapai piawaian diharapkan. Ini kerana pendidikan muzik di sekolah rendah terkandung sebagai se-bahagian dalam falsafah pendidikan negara kita yang telah dilaksanakan sejak 1960-an lagi. Baru-baru ini ketika saya melawat sebuah galeri seni di Pulau Pinang, saya terjumpa buku teks semasa bersekolah rendah pada 1970-an – merupakan Siri Buku-Buku Sekolah DBP Bil.121 dengan tajuk Mari Kita Menyanyi. Ia bukti bahawa pendidikan muzik telah bertapak lama dalam sistem pendidikan negara kita. Di Malaysia hari ini, KPM menetapkan kurikulum merangkumi pendidikan muzik sebagai salah satu subjek dalam Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR). Ia diharap dapat mendedahkan pelajar kepada pelbagai jenis muzik termasuk muzik tradisional Malaysia bertujuan memupuk penghargaan terhadap kepelbagaian budaya. Ia sangat penting untuk negara seperti Malaysia yang mempunyai masyarakat berbilang etnik. Persoalannya, adakah apa yang diharapkan itu telah dicapai? Kita semua sedia maklum kesan positif melalui pendidikan muzik. Ia mampu memupuk semangat patriotik kebangsaan dan rasa cinta kepada negara. Muzik boleh menyatukan pelbagai bangsa. Pembelajaran muzik di sekolah juga boleh menjadi satu dimensi lain untuk memberi peluang kepada pelajar mencapai kejayaan kerana tidak semua pelajar cemerlang dalam akademik tetapi mereka mungkin cemerlang dalam bidang muzik dan ia perlu dikembangkan di peringkat sekolah menengah. Salah satu matlamat pendidikan muzik ialah mewariskan budaya sesuatu bangsa kepada generasi muda. Bagaimana mungkin warisan ini dapat diperturunkan sekiranya generasi hari ini tidak mampu menghayati dan mengapresiasi muzik. Lebih malang lagi kalau mereka buta muzik dan tidak mampu membaca nota muzik serta bermain alat muzik warisan zaman. Melalui pengajaran muzik, guru dapat mencungkil bakat terpendam pelajar. Potensi dan bakat itu sama pentingnya dengan potensi dan bakat lain seperti linguistik, matematik dan lain-lain subjek yang boleh dicungkil daripada peringkat awal persekolahan. Muzik juga salah satu cara menyalurkan sumber tenaga kreatif semula jadi. Ia memberi peluang seseorang meluahkan perasaan secara sihat, sekali gus membantu mengurangkan tekanan dan mengimbangi emosi. Semua itu penting untuk Malaysia, sebab itu kita perlukan satu polisi baharu untuk merakyatkan pendidikan muzik dalam kalangan masyarakat yang akan menangani semua persoalan dikemukakan di atas. Semoga Malaysia terus maju. * Datuk Dr Anis Yusal Yusoff ialah Pengarah Eksekutif di INPUMA & UM LEAD, Universiti Malaya. Beliau juga adalah Felo Utama di KITA, UKM dan pernah menjadi Presiden Institut Integriti Malaysia dan Timbalan Ketua Pengarah GIACC, JPM