Teknologi AI mudakan Tom Hanks

PEMINAT Tom Hanks dan Robin Wright pasti teruja menonton filem Here. Filem terbaharu arahan Robert Zemeckis yang diadaptasi daripada novel grafik Richard McGuire menampakkan dengan jelas Hanks dan Wright kembali remaja meskipun sudah bergelar pelakon veteran Hollywood. Inilah kehebatan kecerdasan buatan (AI) – menggunakan de-aging technology (teknologi nyah penuaan), Hanks ditampilkan kurus, berwajah segar dan berambut kerinting tebal sama seperti ketika dia berperanan dalam filem Splash serta Bachelor Party. Filem terbitan 1984 itu dilakon layar ketika Hanks – antara bintang ternama dunia berusia 27 tahun. Penulis membaca laporan wartawan BBC News, Nicholas Barber, Selasa lalu yang menjelaskan Hanks dilihat sangat muda dalam Here meskipun sudah berusia 67 tahun. Barber menyebut AI kini boleh mencipta penampilan semula manusia pada usia apa sekalipun menerusi Deep-Fake Technology. Misalnya, pelakon yang sudah mati boleh ditampilkan semula dalam filem terkini seolah-olah tiada apa yang berlaku sebelum ini. Deep-Fake Technology menyebabkan manusia sukar digambarkan sama ada asli atau palsu. Timbul persoalan, kemungkinan teknologi baharu itu akan disalah guna oleh golongan tertentu. Kerisauan penulis dalam jangka panjang ialah pelakon superstar atau saintis terkenal boleh digantikan dengan doppelgangers AI atau kembar digital (digital twin). Dengan istilah mudah, ia umpama mengklon seseorang. Berdasarkan teori, doppelgangers AI ialah kembar digital bagi sesuatu ciptaan asli objek atau peniruan 100 peratus. Ia boleh dilakukan dalam beberapa cara, antaranya AI diprogramkan untuk bertindak balas dengan cara serupa objek asli atau seseorang berdasarkan data tentang tindakan dan pilihan mereka. Sebagai contoh, wakil perkhidmatan pelanggan AI mungkin direka bentuk untuk mempunyai gaya komunikasi seseorang. AI juga boleh dilatih untuk meniru suara seseorang termasuk nada dan cara bercakap. Pada masa depan, AI mungkin mencipta avatar digital yang kelihatan sangat asli. Begitu pun, doppelgangers AI memiliki beberapa kelemahan. Daripada perspektif positif, ia boleh digunakan untuk ‘membukukan’ pengalaman seseorang menggunakan teknologi demi membentuk hiburan baharu. Namun, penulis bimbang doppelgangers AI boleh menyebarkan maklumat salah atau memalsukan seseorang, sekali gus merosakkan reputasi mereka. Menggunakan de-aging technology, Hanks – sosok yang telah menghasilkan AS$4.9 bilion (RM23.86 bilion) menerusi keseluruhan filemnya terus berlakon seperti orang muda. Penulis risau andainya de-aging technology dijadikan faktor utama untuk merosakkan sesuatu perkara, selain bercanggah dengan hukum alam semula jadi. Bakat baharu juga tidak boleh ditampilkan dalam lakon layar. Setakat ini, teknologi tersebut masih terhad penggunaannya. Ia lebih kepada gimik daripada peranti penceritaan serius. Penulis juga harap de-aging technology tidak digunakan untuk memanjangkan kerjaya superstar tertentu atau memudahkan naratif memutar kronologi. Melalui kajian sekilas lalu penulis, de-aging technology hanya menobatkan golongan belia sebagai digital fountain (air pancuran digital). Teknologi tersebut tidak ubah seperti menajamkan kemampuan ilusi grafik komputer (CGI). Sebenarnya ALLAH SWT telah mengiaskan senario itu menerusi surah al-Baqarah (2:44) bermaksud: “Mengapa kamu suruh orang lain (mengerjakan) kebajikan, sedang kamu melupakan diri (kewajiban) mu sendiri, padahal kamu membaca Al Kitab (Taurat)? Maka tidakkah kamu berfikir (menggunakan akal)?” Dengan memanipulasi rakaman menerusi de-aging technology, produser filem boleh memadamkan kedutan dan uban pelakon tertentu yang dikenal pasti mampu menarik penonton ke pawagam, sekali gus menghadiahkan keuntungan berlipat ganda kepada mereka. Secara asasnya, de-aging technology bergantung kepada gabungan teknik iaitu rakaman pelakon beresolusi tinggi dianalisis, butiran struktur muka dan ekspresi wajah. Algoritma AI kemudian mengenal pasti dan mengasingkan elemen tersebut. Seterusnya, versi wajah pelakon lebih muda diperoleh daripada rakaman atau gambar arkib untuk rujukan. Akhir sekali, AI menindih ciri ‘muda’ dengan teliti pada prestasi semasa secara berbingkai-bingkai. Pada dasarnya, ia peningkatan wajah digital dengan teliti mencipta ilusi yang boleh memperdaya gambaran sebenar. Dalam hal ini, adakah Allahyarham Tan Sri P Ramlee boleh kembali berperanan menghasilkan filem hebat seperti Ibu Mertuaku, Madu Tiga atau Penarik Becha? * Dr Ir Muhidin Arifin ialah Ketua Pegawai Operasi Pusat Pembangunan Kemahiran Teknikal Selangor (STDC)