Cara hidup orang yang tahu adab

ANTARA persoalan utama yang sering timbul dalam perbincangan saya dengan rakan-rakan adalah mengenai kehakisan budaya dan adab dalam masyarakat kita. Dalam konteks kolum ini, terutama apabila kita membicarakan mengenai rintihan rakyat daripada pelbagai sudut, kita juga ditempelak dengan pelbagai kisah dan cerita tingkah laku rakyat negara ini yang tidak menunjukkan budaya tinggi dan adab sopan ketimuran kita. Banyak laporan berita yang menunjukkan bagaimana vandalisme yang merosakkan harta benda awam. Kerosakan alam sekitar yang terus tercemar oleh mereka yang membuang sampah secara tidak bertanggungjawab tanpa memikirkan tentang impak kepada persekitaran dan masyarakat sekeliling, sehinggalah kepada sikap acuh tidak acuh orang muda terhadap orang-orang tua di sekeliling mereka. Semua ini menunjukkan kehakisan hormat pada budaya dan adab ketimuran kita. Untuk berlaku adil kepada semua pihak, kolum hari ini ingin mengingatkan kita semua tentang betapa pentingnya untuk menjaga adab, budaya dan akal budi bangsa kita. Baru-baru ini saya dan isteri menghadiri majlis perkahwinan anak seorang sahabat baik kami di negara tetangga kita. Majlis akad nikah yang kami hadiri pada petang tersebut sangat menyentuh hati kerana pengisian majlis dengan budaya yang penuh beradab dan bersopan dengan menjunjung tinggi agama dari permulaan majlis. Majlis bermula dengan perarakan masuk pengantin lelaki yang diapit oleh ibu dan bapa beliau. Di pintu masuk di mana majlis akad nikah akan diadakan, bapa pengantin lelaki menyampaikan ucapan salam dan menyatakan hajat untuk menyerahkan anak lelaki mereka bagi dijadikan suami kepada pengantin perempuan. Kandungan ucapan tersebut sangat menyentuh hati saya kerana ungkapan yang dilafazkan datang daripada hati yang luhur si bapa yang mahu anak lelaki beliau menjadi suami yang bertanggungjawab kepada bakal menantu perempuan mereka. Ucapan itu kemudiannya disambut oleh bapa pengantin perempuan dengan penuh beradab. Mereka menyatakan menerima bakal menantu tersebut menjadi ahli keluarga besar mereka dan mengalu-alukan seluruh ahli keluarga pihak lelaki ke majlis pernikahan tersebut. Dalam majlis-majlis perkahwinan kita di Malaysia, ada juga ucapan-ucapan seperti ini tetapi selalunya hanya ucapan terima kasih kepada yang hadir oleh bapa pengantin yang menganjurkan majlis resepsi tersebut. Majlis di negara jiran kita ini agak berbeza. Selepas pengantin lelaki duduk di meja di mana beliau akan dinikahkan oleh bakal bapa mertuanya, barulah diumumkan ketibaan pengantin perempuan. Pengantin perempuan itu pula masuk dengan mengucapkan salam dan menzahirkan terima kasih beliau kepada ibu bapa yang telah membesarkan dirinya. Beliau juga menyatakan hasrat untuk berkahwin dengan lelaki pilihan dan memohon restu daripada kedua-dua orang tuanya. Ibu bapa pengantin perempuan kemudiannya memberi ucapan balas dengan memberi restu dan mendoakan kebahagiaan anak perempuan mereka dan bakal menantu. Semua ini dilakukan di khalayak dan semua yang hadir menjadi saksi kepada ucapan-ucapan dan janji-janji yang diungkapkan dengan penuh bermakna. Ucapan-ucapan ini tidaklah panjang berjela tetapi padat dan cukup bermakna serta meninggalkan kesan yang mendalam kepada semua yang mendengarnya. Majlis menjadi penuh bernilai dan akad nikah pada petang tersebut menjadi sangat berharga. Itu belum lagi diceritakan bagaimana pengantin lelaki diminta untuk membaca ayat-ayat al-Quran dan pengantin perempuan pula disuruh membaca tafsir kepada sebahagian ayat dalam surah ar-Rahmaan dan surah an-Nisa yang telah dibaca oleh pengantin lelaki tadi. Ayat-ayat al-Quran ini memberi erti yang sangat mendalam kepada kehidupan dan perkahwinan. Ini cara orang yang tahu adab. Mereka meletakkan agama dan al-Quran pada tempatnya dan pengajaran daripada al-Quran itu menjadi pedoman dalam hidup kita. Semoga kita semua dapat mengembalikan adab dan budaya dalam masyarakat kita yang berteraskan agama dan al-Quran. * Datuk Dr Anis Yusal Yusoff ialah Pengarah Eksekutif di INPUMA & UM LEAD, Universiti Malaya. Beliau juga adalah Felo Utama di KITA, UKM dan pernah menjadi Presiden Institut Integriti Malaysia dan Timbalan Ketua Pengarah GIACC, JPM