Bersediakah laksana kerja empat hari seminggu?

MENURUT kajian oleh Remote, Malaysia berada dalam kedudukan kedua terburuk di dunia berkaitan keseimbangan pekerjaan-kehidupan (work-life balance) daripada 60 buah negara (Sinar Harian, 28 Jun 2024). Malaysia memperoleh 27.51 markah daripada 100 dan mencatatkan purata kerja mingguan lebih 40.8 jam berserta gaji minimum kira-kira RM5.04 sejam. Ini jauh berbeza dengan Singapura (29.1 jam) dan Indonesia (30.1 jam). Adakah formula empat hari kerja seminggu boleh menjadi salah satu penyelesaian masalah ketidakseimbangan pekerjaan-kehidupan di Malaysia? Beberapa negara telah melaksanakannya ataupun sedang dalam tempoh percubaan beberapa tahun lalu seperti New Zealand, Sepanyol, Perancis, Australia dan Denmark yang merupakan antara negara-negara tertinggi keseimbangan pekerjaan-kehidupan. Setakat ini, keputusannya sangat memberangsangkan. Bayangkan bekerja pada Isnin hingga Khamis dan bercuti pada hari Jumaat hingga Ahad. Seluruh Malaysia akan bercuti hujung minggu bersama-sama, balik kampung dan menghadiri kenduri kahwin! Teorinya ialah pekerja mempunyai lebih peluang untuk berlibur dan mengecas ‘bateri’ kesihatan mental untuk kembali bekerja secara lebih produktif dalam masa yang lebih singkat iaitu empat hari seminggu. Selain keseimbangan pekerjaan-kehidupan dan peningkatan produktiviti, kerja empat hari seminggu juga boleh mengurangkan kos majikan dan pekerja, serta mengurangkan pencemaran alam sekitar yang semuanya akan membantu meningkatkan kualiti kesihatan mental rakyat. Bagaimanapun, kelebihan bekerja empat hari seminggu ini lebih menyerlah manfaatnya untuk pekerja kolar putih berbanding pekerja kolar biru. Ada sesetengah bentuk pekerjaan yang boleh meningkatkan stres atau tekanan jika dipendekkan tempoh pelaksanaannya. Syarikat juga perlu mengambil kira pelaksanaan kerja-dari-jauh (remote work) serta perisian digital yang sesuai jika ia boleh meningkatkan keberkesanan aplikasi empat hari kerja seminggu. Ada dua model kerja empat hari seminggu: (1) Kurangkan waktu bekerja kepada 32 jam seminggu (Lapan jam sehari selama empat hari) atau, (2) Padatkan waktu bekerja 40 jam seminggu (10 jam sehari selama empat hari). Ada beberapa variasi yang boleh dilahirkan daripada dua model ini mengikut kesesuaian dan konteks. Antara syarikat Malaysia yang telah mengamalkan empat hari kerja seminggu ialah Picktochart, Twistcode Technologies, Commission Factory, dan 4 Thirteen. Mungkin kita boleh belajar daripada data statistik dan pengalaman subjektif mereka. Goh Ai Ching, Ketua Pegawai Eksekutif Piktochart menyenaraikan beberapa kelebihan kerja empat hari seminggu iaitu: (1) Lebih masa untuk keluarga pada hujung minggu. (2) Menarik potensi pekerja yang berbakat tinggi. Beliau juga menyenaraikan beberapa cabaran kerja empat hari seminggu: (1) Pengurus yang mungkin kurang selesa atau tidak menunjukkan sokongan semasa tempoh pelaksanaannya. (2) Menukar definisi operasi produktiviti daripada kuantiti kepada kualiti. Jika Malaysia ingin melaksanakan amalan empat hari kerja seminggu, pastikan dibuat kajian semasa tempoh percubaan terlebih dahulu seperti negara-negara lain dengan melibatkan pakar pelbagai bidang sains, sains sosial, malah keagamaan untuk menilai keberkesanannya di pelbagai peringkat, jabatan, sektor dan jangka masa yang berlainan. Sebenarnya, mengubah waktu kerja seminggu lebih mudah daripada mengubah psikologi majikan, pasukan dan pekerja. Semoga Malaysia melalui proses transisi dari zaman industri ke zaman informasi ke zaman digital dengan licin, sesuai dengan tema Hari Pekerja 2024, Pekerja Kesuma Bangsa: Lonjakkan Kesejahteraan Pekerja, Produktiviti Organisasi. Persoalannya, sudah bersediakah psikologi kita untuk bekerja empat hari seminggu? * Dr Alizi Alias ialah Konsultan Psikologi Organisasi, Penasihat Soul Fitness WUIF, Pengerusi Psikospiritual IKRAM (P.S.I) dan Ahli Majlis Persatuan Psikologi Malaysia (PSIMA)