Jakim dan politik sijil halal

KEBELAKANGAN ini Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (Jakim) menjadi tumpuan dan kontroversi yang tidak sepatutnya diraih oleh agensi tersebut. Pada Julai lalu, Jakim menerima kritikan keras cadangan RUU Mufti (Wilayah-Wilayah Persekutuan) 2024 yang hanya mengehadkan mazhab akidah al-Asya&#039;irah dan al-Maturidiyah sebagai kelayakan menjadi mufti. Ia mengakibatkan kerajaan mengarahkan Menteri di Jabatan Perdana Menteri (Hal Ehwal Agama Islam), Datuk Dr Mohd Na&#039;im Mokhtar menangguhkan pembentangan seterusnya. Minggu lalu, muncul dua kontroversi hampir serentak yang turut menimbulkan tanda tanya dan keraguan mengenai kewibawaan Jakim untuk berfungsi seperti mana cita-cita penubuhan serta aspirasi pada namanya. Tidak semena-mena, Mohd Na&#039;im mengumumkan Jakim akan mengkaji cadangan untuk mewajibkan semua kedai makan yang tidak menghidangkan arak dan babi mengambil sijil halal. Cadangan itu mendapat bantahan keras Ahli Parlimen Seputeh, Teresa Kok. Terbaharu, Jakim diulit kontroversi lagi apabila dituduh gagal mengambil tanggungjawab awal mengendali kes sebuah pertubuhan yang menyeleweng daripada ajaran dan berselindung di sebalik perniagaan Islam. Jakim dikatakan gagal membuat sebarang tindakan walaupun telah dibentangkan hasil kajian terhadap kumpulan tersebut. Sebaliknya penyelewengan dan masalah pertubuhan itu hanya diambil tindakan setelah didedahkan oleh Mufti Perlis, Datuk Dr Mohd Asri Zainul Abidin. Sudah tentu sesetengah polemik itu bersifat pertentangan aliran pemikiran Islam yang sukar untuk Jakim memuaskan hati semua pihak. Namun, dalam kontroversi pengumuman untuk mengkaji cadangan mewajibkan sijil halal adalah sangat tidak munasabah. Jakim sememangnya diakui memainkan peranan cemerlang dalam pengurusan sijil halal sehingga diiktiraf di peringkat antarabangsa dan dipercayai oleh masyarakat Islam dalam serta luar negara. Namun, dalam hal cadangan mewajibkan sijil halal, ia sangat jauh daripada profesionalisme bahagian halal Jakim. Ia menimbulkan persoalan sama ada ia sengaja dicetuskan untuk mengaktifkan isu 3R (agama, kaum dan raja) yang sering dimomokkan untuk menakutkan rakyat. Kenyataan Mohd Na’im disambut seperti api membakar minyak oleh Teresa. Menurutnya, cadangan mewajibkan sijil halal ke atas semua peniaga makanan yang tidak menjual arak dan babi membebankan peniaga kecil. Ahli Parlimen daripada DAP itu bukan sahaja bercakap soal peniaga bukan Islam, malah mengenai kekangan ke atas peniaga kecil Islam yang berniaga di tepi jalan. Sekiranya pandangan itu diutarakan tanpa nama Teresa dan DAP, ia mungkin tidak mencetuskan apa-apa kontroversi. Ini kerana pandangan Teresa bahawa cadangan tersebut jika dilaksanakan akan memalukan negara dan menyusahkan peniaga kecil termasuk orang Islam sangat munasabah dan satu perbincangan berasas. Oleh sebab kenyataan itu datang daripada DAP, maka UMNO dan Perikatan Nasional (PN) berlumba-lumba membelasah kerana mahu menjadi hero orang Islam sehingga menimbulkan kehairanan kepada orang bukan Islam dan sebahagian orang Islam. Sama ada sedar atau tidak, Teresa telah berjaya menjadikan jenama UMNO dan PN sebagai satu ketakutan kepada bukan Islam, bumiputera Sabah serta Sarawak dan sebahagian orang Islam yang berfikiran rasional. Kenyataan ekstrem beberapa pemimpin politik UMNO dan PN menyebabkan Pakatan Harapan (PH) dilihat sebagai parti nasional yang lebih ‘selamat’ kepada parti politik di Sarawak serta sebahagian Sabah yang mewakili 56 kerusi Parlimen. Ia bukan sahaja memberi nilai tambah kepada PKR dan DAP tetapi juga akan menjauhkan parti-parti lokal Sabah serta Sarawak kepada PN dan BN bagi mengelak mereka juga kehilangan undi. Berbanding mewajibkan sijil halal, Jakim seharusnya lebih menumpukan usaha dakwah mengajak umat Islam memahami sumber makanan halal dan tidak sewenang-wenangnya makan di kedai diragui halal terutama daripada peniaga bukan Islam. Syarat lebih mudah ialah setiap perniagaan makanan yang tidak dimiliki sepenuhnya oleh orang Islam dan tidak mempunyai sijil halal hendaklah diwajibkan meletakkan tanda perniagaan milik bukan Islam di papan tanda perniagaan atau pembungkusan. * Jalil Backer ialah Presiden Angkatan Karyawan Nasional (Akar)