Cabaran pengurusan ringgit

KALAU kita percaya kepada tajuk berita di bawah, maka cara menguruskan mata wang ringgit bukanlah susah sangat, malah cukup mudah. “BNM wins by sitting tight as Fed embarks on rate cuts.” Maksudnya, Bank Negara Malaysia tidak buat apa-apa kecuali tunggu saja Bank Pusat Amerika turunkan kadar faedah. Itulah yang disimpulkan oleh ahli ekonomi, Niaz Asadullah daripada Pertubuhan Buruh Global (GLO). Mohon jangan kelirukan GLO dengan Pertubuhan Buruh Antarabangsa (ILO). Katanya, Bank Negara sangat bernasib baik tidak perlu berbuat apa-apa bagi meletakkan ekonomi dan mata wang di atas landasan pengukuhan. Apa yang perlu dilakukan hanya mengekalkan Kadar Dasar Semalaman (OPR) sambil menunggu Bank Pusat Amerika menurunkan kadar faedah. Pada 18 September lalu, Bank Pusat Amerika mengumumkan keputusan menurunkan kadar pinjaman persekutuan sebanyak setengah peratus mata (percentage point) daripada lima peratus kepada 4.45 peratus. Itu kata ahli ekonomi bebas. Apa pula kata Bank Negara sendiri? Pada 25 September, Timbalan Gabenornya, Adnan Zaylani Mohamad Zahid dilaporkan berkata, ringgit meningkat kukuh berbanding dolar, terutamanya sejak awal Julai susulan pergerakan kadar faedah lebih jelas di negara-negara maju, terutamanya Amerika Syarikat. Beliau mengaku yang ringgit mengukuh akibat perbezaan kadar faedah lebih sempit dengan Amerika Syarikat. Kedudukan ini, katanya, akan menyokong aliran masuk modal asing khususnya memandangkan prospek ekonomi Malaysia positif. Jadi daripada sudut pengurusan mata wang, tidak adalah apa-apa yang luar biasa yang dilakukan kerajaan melalui Bank Negara bagi mengukuhkan nilai ringgit. Tidak ada dan tidak perlu campur tangan yang radikal seperti dilakukan Tun Dr Mahathir Mohamad dan Bank Negara ketika Krisis Kewangan Asia 1997-98 iaitu dengan menambat ringgit pada kadar RM3.80 kepada satu dolar Amerika. Sebelum Krisis Kewangan Asia melanda, ringgit pernah mengukuh hingga RM2.42 iaitu pada bulan September 1985. Tambatan ditamatkan pada tahun 2005 ketika pemerintahan Tun Abdullah Ahmad Badawi. Sejak itu, nilai ringgit pernah naik sehingga RM2.96 pada April 2011 iaitu ketika pemerintahan Datuk Seri Najib Tun Razak. Najib tahu pengurusan ekonomi tetapi beliau sesat jalan sehingga terjadi skandal rasuah 1MDB. Memandangkan sejarah inilah saya tidak tergesa-gesa memuji kerajaan atau Bank Negara sehingga menimbulkan kemarahan sesetengah pihak. Naik, turun mata wang dan ekonomi ini bukan soal puji dan puja tetapi mengenai perangkaan dan fakta sahih. Kalau pun ada yang hendak dipuji ia hanyalah keputusan tepat Bank Negara tidak menaikkan OPR sebagai kaedah mengukuhkan kadar tukaran ringgit. Soalan yang lebih penting yang sepatutnya ditanya, apakah kebaikan yang boleh rakyat jelata harapkan daripada kenaikan nilai ringgit? Jawapan paling mudah adalah, apabila ringgit kuat, harga barang dan perkhidmatan import sepatutnya turun, beban hutang luar menjadi lebih ringan dan belanja pendidikan di luar negara lebih murah. Contohnya, kalau pada 21 Februari lalu kita kena bayar RM4.79 bagi setiap barang import berharga AS$1, sekarang kita hanya perlu bayar RM4.12. Penjimatan 13.9 peratus. Ini adalah kadar penjimatan besar yang boleh dikongsikan kepada pengguna jika diurus selia dengan baik oleh agensi-agensi penguat kuasa harga dan bekalan. Kalau tidak, peniaga akan membolot sebagai foreign exchange gains atau keuntungan tukaran asing. Atau boleh jadi kerajaan sendiri tumpang sekaki dengan memungut Cukai Jualan dan Perkhidmatan (SST) yang lebih banyak apabila harga pengguna mahal. Ia juga boleh memungut cukai lebih banyak jika peniaga membuat keuntungan lebih besar. Inilah cabaran sewajarnya ditangani lebih serius oleh kerajaan memandangkan kita banyak bergantung kepada barangan import, khususnya bahan makanan. Inilah juga yang dimaksudkan pembahagian peluang ekonomi dan kekayaan negara, bila mana pertumbuhan dan pengukuhan ekonomi dibahagi-bahagikan secara lebih adil dan saksama di kalangan rakyat jelata. Sementara itu, kita janganlah terperanjat jika selepas ini kadar tukaran ringgit naik dan turun kerana pasti akan berlaku kegiatan spekulasi untuk mencari keuntungan. Pada Khamis dilaporkan kadar tukaran ringgit berbanding dolar jatuh akibat kegiatan pengambilan untung selepas meningkat ketara awal minggu. Pasaran ditutup Jumaat pada kadar RM4.12. * Datuk A Kadir Jasin ialah Tokoh Wartawan Negara